Hướng Dẫn Đo Clo Dư Trong Nước Bằng Phương Pháp DPD Với Thiết Bị HACH

Ngày đăng: 22/04/2025

2026 Lượt xem

0 Đánh giá

Mục lục [Ẩn]

1. Clo Dư Là Gì? Tại Sao Cần Phải Đo Clo Dư?

1.1. Clo dư là gì?
1.2. Tại sao phải đo Clo dư?

2. Phương Pháp DPD Đo Clo Dư
3. Hướng Dẫn Đo Clo Dư Trong Nước Bằng Phương Pháp DPD Với Thiết Bị HACH

Bước 1: Chuẩn bị thiết bị và thuốc thử
Bước 2: Lấy mẫu nước
Bước 3: Cài đặt chương trình đo, hiệu chuẩn và đọc kết quả
Bước 4: Ghi Nhận Kết Quả và Đánh Giá

4. Lưu Ý Khi Sử Dụng Phương Pháp DPD

Trong các hệ thống xử lý và cung cấp nước sinh hoạt (nước cấp), việc khử trùng bằng clo là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho người dùng và hiệu quả diệt khuẩn tối ưu, lượng clo dư sau xử lý cần được kiểm soát chặt chẽ và là yêu cầu bắt buộc.

Trong bài viết này, Aquaco sẽ hướng dẫn bạn cách đo clo dư trong nước bằng phương pháp DPD bằng cách sử dụng thiết bị của HACH – thương hiệu hàng đầu thế giới trong lĩnh vực phân tích nước.

1. Clo Dư Là Gì? Tại Sao Cần Phải Đo Clo Dư?

1.1. Clo dư là gì?

Clo dư (Free Chlorine) là phần Clo còn lại trong nước sau khi đã qua quá trình khử trùng. Lượng Clo này vẫn duy trì khả năng tiêu diệt vi khuẩn và các vi sinh vật gây bệnh và tồn tại chủ yếu ở hai dạng:

Axit hypochlorous (HOCl) – có khả năng khử trùng mạnh.

Ion hypochlorite (OCl⁻) – tồn tại nhiều hơn khi pH cao, có khả năng khử trùng thấp hơn nhiều so với HOCl.

1.2. Tại sao phải đo Clo dư?

Việc đo lường Clo dư là cần thiết để:

Đảm bảo hiệu quả khử trùng: Có đủ Clo dư giúp nước an toàn trước khi đến tay người sử dụng.

Tránh dư thừa Clo: Clo quá nhiều không chỉ gây mùi khó chịu, vị lạ mà còn tạo ra các sản phẩm phụ có hại như trihalomethanes (THMs).
Giám sát chất lượng mạng lưới cấp nước: Đo Clo dư ở nhiều điểm khác nhau giúp phát hiện các vấn đề như nhiễm bẩn thứ cấp, suy giảm Clo do phản ứng với tạp chất hữu cơ,…

Tuân thủ quy định pháp luật:

Theo QCVN 01:2009/BYT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ăn uống, nồng độ Clo dư phải nằm trong khoảng 0,2 – 1,0 mg/L.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng khuyến cáo duy trì Clo dư ≥ 0,2 mg/L ở các điểm cuối mạng lưới cấp nước.

Tham khảo thêm bài viết: Tác hại của nồng độ Clo dư vượt ngưỡng trong nước sinh hoạt và giải pháp khắc phục hiệu quả

2. Phương Pháp DPD Đo Clo Dư

Phương pháp DPD (viết tắt từ N,N-diethyl-p-phenylenediamine) là một trong những phương pháp phổ biến và được công nhận rộng rãi nhất để xác định nồng độ Clo dư trong nước. Phương pháp DPD dựa trên phản ứng hóa học giữa DPD và Clo trong nước, tạo ra một hợp chất có màu hồng. Mức độ đậm nhạt của màu sắc tỷ lệ thuận với nồng độ Clo, cho phép xác định chính xác hàm lượng Clo dư.

Đây là phương pháp được khuyến cáo bởi các tổ chức như WHO, EPA (Hoa Kỳ) và phù hợp với các quy chuẩn hiện hành tại Việt Nam như QCVN 01-1:2018/BYT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt và ăn uống, trong đó quy định nồng độ Clo dư nên duy trì từ 0,2 – 1,0 mg/L tại các điểm sử dụng.

Ưu điểm nổi bật của phương pháp DPD

Nhanh chóng, cho kết quả nhanh trong vòng 1 phút

Dễ sử dụng, thao tác đơn giản

Độ chính xác cao

Ứng dụng linh hoạt

3. Hướng Dẫn Đo Clo Dư Trong Nước Bằng Phương Pháp DPD Với Thiết Bị HACH

Bước 1: Chuẩn bị thiết bị và thuốc thử

Thiết bị đo HACH:

Máy đo màu cầm tay DR300, DR900 – thiết bị nhỏ gọn, dễ dàng mang theo và sử dụng đo đạc tại hiện trường.

Máy quang phổ DR1900, DR3900, DR6000 – dùng trong phòng thí nghiệm (riêng DR1900 có thể sử dụng để đo tại hiện trường), các thiết bị này có độ chính xác cao và khả năng lưu trữ/chuyển dữ liệu dễ dàng trong quá trình sử dụng.

Thuốc thử sử dụng: DPD Free Chlorine Reagent Powder Pillow

Dụng cụ khác:

Ống nghiệm thủy tinh hoặc cuvet phù hợp với từng thiết bị

Găng tay, nước cất.

Bước 2: Lấy mẫu nước

Thu mẫu nước vào cuvet hoặc ống nghiệm sạch.

Nếu mẫu có độ đục cao, nên lọc sơ qua hoặc để lắng để tránh ảnh hưởng đến phép đo màu.

Bước 3: Cài đặt chương trình đo, hiệu chuẩn và đọc kết quả

Khởi động thiết bị và chọn chương trình đo:

Đối với DR300 hoặc DR900: chọn chương trình “Free Chlorine”.

Đối với DR1900, DR3900, DR6000: chọn Program số 80 – Chlorine F&T PP.

Thực hiện hiệu chuẩn trắng (Zero):

Đổ 10 mL mẫu nước chưa thêm thuốc thử vào cuvet sạch.

Dùng khăn sạch lau sạch cuvet, đặt vào thiết bị đo.

Nhấn nút "ZERO". Màn hình hiển thị 0.00 mg/L.

Lưu ý: Bước “ZERO” rất quan trọng để loại bỏ sai số do cuvet, nước nền hoặc ánh sáng môi trường, giúp kết quả chính xác hơn.

Chuẩn bị và đo mẫu:

Đổ 10 mL mẫu nước khác vào một cuvet khác.

Thêm 1 gói bột thuốc thử DPD vào cuvet, lắc nhẹ hoặc xoay đều trong vòng 20 giây cho tan hoàn toàn.

Dùng khăn sạch lau sạch cuvet.

Trong vòng 60 giây, đặt mẫu vào máy.

Nhấn “READ” để đọc kết quả nồng độ Clo dư trong mẫu nước (mg/L hoặc ppm).

Bước 4: Ghi Nhận Kết Quả và Đánh Giá

Ghi lại kết quả đo hiển thị trên thiết bị – đơn vị thường là mg/L hoặc ppm, biểu thị nồng độ Clo dư trong mẫu nước.

So sánh kết quả với giới hạn cho phép trong quy chuẩn quốc gia QCVN 01-1:2018/BYT (về chất lượng nước dùng cho sinh hoạt):

Nồng độ Clo dư khuyến nghị: 0,2 – 1,0 mg/L

Giá trị đo (mg/L)	Đánh giá ý nghĩa
Dưới 0,2 mg/L	Không đủ khả năng khử trùng – tiềm ẩn nguy cơ tồn tại vi sinh vật gây bệnh
0,2 – 1,0 mg/L	Mức Clo dư đạt chuẩn – đảm bảo hiệu quả diệt khuẩn và an toàn sức khỏe
Trên 1,0 mg/L	Dư lượng Clo quá cao – có thể gây mùi vị khó chịu, khô da hoặc ảnh hưởng sức khỏe

Đưa ra nhận định: Dựa vào kết quả đo và mục đích sử dụng nước (uống trực tiếp, sản xuất thực phẩm, rửa thiết bị, v.v.), đánh giá xem hệ thống xử lý có cần điều chỉnh lượng Clo hay không.

Trong trường hợp đo vượt hoặc dưới ngưỡng, nên thực hiện kiểm tra lại mẫu bằng gói thuốc thử mới hoặc bằng mẫu khác để xác minh kết quả một lần nữa.

4. Lưu Ý Khi Sử Dụng Phương Pháp DPD

Để đảm bảo kết quả đo lường chính xác, cần lưu ý:

Bảo quản thuốc thử: Lưu trữ thuốc DPD ở nơi khô ráo, tránh ánh sáng và nhiệt độ cao để duy trì độ ổn định.

Thực hiện đo nhanh: Clo có thể bay hơi, vì vậy cần tiến hành phân tích ngay sau khi lấy mẫu.

Hiệu chuẩn thiết bị: Định kỳ hiệu chuẩn các thiết bị để đảm bảo độ chính xác.

An toàn: Tránh tiếp xúc trực tiếp với thuốc thử DPD để không gây kích ứng da hoặc ảnh hưởng sức khỏe.

Có thể nói, phương pháp DPD là giải pháp hiệu quả và đáng tin cậy để đo lường Clo trong nước, giúp đảm bảo chất lượng nước an toàn cho sinh hoạt và sản xuất. Với các thiết bị và hóa chất từ HACH, việc thực hiện phương pháp này trở nên dễ dàng, chính xác và tiết kiệm thời gian.

Aquaco với vai trò là đại lý ủy quyền của HACH tại Việt Nam từ năm 2021, Công ty Cổ phần Thiết bị Công nghệ Aqua tự hào mang đến các giải pháp phân tích nước tiên tiến, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và quy định trong nước, hỗ trợ doanh nghiệp và cá nhân trong việc kiểm soát nồng độ Clo một cách tối ưu. Chúng tôi mang đến